Kontak Lensler Hakkında Bilinmesi Gerekenler?

Özel Tekirdağ Yaşam Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. İlhami Aydın, görme kusurlarının düzeltilmesinde kullanılan 'kontakt lensler' hakkında bilgi verdi. Kusurların gözlük ve kontakt lens kullanılarak; ayrıca gözün ön kısmındaki cam tabakanın (kornea) refraktif cerrahi yöntemleriyle şeklinin değiştirilmesiyle de düzeltildiğini ifade eden Op. Dr. Aydın, her türlü göz kusurunda kullanılabilen kontakt lenslerin gözlükten farklı olarak, kendine has kuralları olduğunu söyledi.

Özel Tekirdağ Yaşam Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. İlhami Aydın, kontakt lensin hipermetropi, miyopi, astigmatizma ve keratokonüs gibi her türlü göz kusurunda kullanılabildiğini belirtti.

Kontakt lens kullanmanın, gözlükten farklı olarak kendine has kuralları olduğunu işaret eden Op. Dr. Aydın, konuyla ilgili şu bilgileri aktardı:

Lens kullanmak isteyen öncelikle göz doktoruna muayene olmalı. Uygun olan lens tipi ve ölçüleri tesbit edilir. Allerjik durum ve kirpik diplerinde iltihabi durum varsa ona göre önlem ve tedavi gerekebilir. Kontakt lens kullanmak doktor muayenesi ve denetim altında olmalıdır. Kontakt lensler optik, estetik ve tedavi amaçlı kullanılır. Optik amaçlı şeffaf lensler, estetik amaçla renkli lensler kulanılır. Hem optik, hem de estetik amaçlı numaralı renkli lensler de kullanılabilir. Ancak renkli lensler uzun süre gözde kalmamalıdır.

LENS ÇEŞİTLERİ:

– Lensler genellikle sert ve yumuşak (soft) lens olarak adlandırılır. Günümüzde oksijen geçirgenliği yüksek yarı sert lensler ve soft lensler yaygın olarak kullanılmaktadır.

– Kullanımı ve alışılması en kolay lensler yumuşak lenslerdir. Bunlar günlük, haftalık, aylık planlı değişim ya da uzun süreli olarak kullanılır. Bunların torik (astigmat) ve uzak-yakın bir arada olan multifokal tipleri vardır.

– Tek göz rengi diğer gözden farklı ise proestetik lensler ile ideal göz rengine sahip olmak mümkündür.

– Renk körleri için kromagen lensler de vardır. Renk körlerinde kullanmak için geliştirilen özel tasarımlı lenslerdir.

Kromojen lenslerin amacı :

– Genel renk algılanmasını güçlendirmek.

– Renklerin daha net ve parlak olmasını sağlamak.

– Renk tonlarını ayrıştırmak.

– Renkleri isimlendirmek.

– Güvenliği arttırmak(örneğin: trafik ışıkları , fren lambaları)

– Renk görme testlerindeki görme kabiliyetini arttırmak.

LENSLERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ:

Arka yüzey: Lensin kornea ile temas eden kısmıdır.

Temel eğri: Göz ile uyumlu eğrilikte olmalıdır.Sıkı veya gevşek olması göze hasar verebilir. Uygulanan lens çok sıkı olduğunda temel eğri büyütülmeli, çok gevşek olduğunda temel eğri küçültülmelidir.

Ön yüzey: Kırma kusurunu düzeltecek şekilde eğimlidir.

Çap: Yumuşak lenslerde 13.5 / 14.5 mm. sert lenslerde ise 7 ile 10 mm. Arasındadır.

LENS SEÇİMİ:

Gözlerin lens kullanmaya uygunluğu, gözün genel durumu, göz kusuru, allerjik ve iltihabi durumların olup olmadığı mutlaka göz hekimi tarafından muayenesi ile anlaşılır. Lensin denenmesi, takma çıkarma ve temizlik kuralları doktor tarafından kişiye anlatılmalıdır.

LENS KULLANIMI:

– İlk aşamada lens bakım malzemeleri elinizin altında bulunmalı.

– Temiz ve düz bir yüzey üzerinde uygulanmalı.

– Öncelikle eller iyice sabunlu su ile yıkanmalı.

– Lensleri karıştırmamak için her zaman aynı taraftan (lensten) başlanmalıdır.(önce sağ ya da sol)

LENS TAKMA YÖNTEMİ:

– Lensi kabından çıkartın.

– Lens iç yüzeyinin dışa dönmemiş olmasına dikkat edilmeli(lens kenarları dik olmalıdır.) ve dönmüş ise düzeltilmelidir.

– Sağ işaret parmağınızın ucuna lensi koyup sağ orta orta parmakla alt göz kapağı aşağı çekilmeli, sol el orta parmakla üst göz kapağı kaşa doğru çekilir.Lens göz üzerine yavaşça yerleştirilir.Gözü hemen kırpmadan sağ sola bakıp merkeze yerleşmesi sağlanır.Yavaşça göz kapakları kapatılıp açılır.Böylece lens yerleşmiş olur.Aynı işlem sol göz için yapılır.

LENSİN ÇIKARILMASI:

– Eller iyice yıkanır.

-Yukarı bakın ve işaret parmağınızı lensin alt kenarına dokunup aşağı çekilir.Baş parmak ve işaret parmağı ile lens tutulup çok sıkmadan gözden çıkarılır.

-Tırnaklarınızı kullanmayınız.

Temizleme ve Dezenfeksiyon:

– Lensi avucunuza koyun, üzerine bir kaç damla lens suyundan damlatıp işaret parmağı ile hafifçe ovalanır. (Tırnak temasından kaçınılmalı.) Bu işlem 15 – 20 sn.sürmeli.

– Lensleri saklama kabındaki bölümüne yerleştirilir ,üzerine lens suyu dökülüp kapağı sıkıca kapatılır. Bu şeklide en az 4 – 6 saat bekletilir.

Lens kullanırken karşılaşılan sorunlar:

– Kontakt lens göz ile temas eden yabancı cisim olduğundan zamanla allerjik reaksiyon gelişerek lens kullanımını bırakmayı gerektirebilir.

– Temizlik kurallarına uyulmadığı takdirde enfeksiyon riski vardır. Keratit önemli bir durumdur. Mutlaka tedavi gerektirir.

– Lens kullananlarda göz yaşı yetersizliğine bağlı yanma, batma, kanlanma ve bulanık görme gibi şikayetler ortaya çıkabilir. Yüksek su içeren lensler bu durumda daha dezavantajlıdır.

– Bilgisayar kullanımı, klima, rüzgar, kuru iklim lens kullananlarda şikayetlere sebep olabilir.

Sık sorulan sorular:

- Denize ve havuza girilebilirmi?

Deniz ve havuz suyu lensin kirlenmesine sebep olabilir. Ayrıca lens bakteri üremesine fırsat tanır ve enfeksiyona sebep olabilir. Su içinde lens gözden çıkabilir. Su geçirmeyen yüzme gözlükleri bu durumlardan korunmak için kullanmakta fayda vardır.

- Spor yapılabilirmi?
Evet.

- Göz damlaları kullanılabilirmi?

Prezervan içermeyen tek kullanımlık damlalar kullanılabilir. Lens takmadan önce ve çıkardıktan sonra bazı ilaçlar kullanılabilir.

- Lenslerle uyunabilirmi?
Genellikle prensip olarak lensle uyumayı önermeyiz.Ancak kısa süreli (seyahat gibi ) kullanılabilir.Günümüzde bazı firmaların daha uzun süre takılabilen lensler üretilmiştir.Yinede dikkatli olmak gerekir.

- Hangi maddeler lenslere zarar verir?

Alkol, eter, formol, kolonya, saç spreyi, çamaşır suyu buharı lense zarar verir.

- Hangi yaşta lens kullanılabilir?
Her yaşta lens kullanılabilir. Bebeklerde ameliyat sonrası kullanılabilir. Lens kullanımında en önemli durum kişinin bunu becerebilmesi, sorumluluğunu bilmesidir. Ama lise çağlarında lens kullanmaya başlanabilir. İleri yaşta göz yaşı yetersizliği ortaya çıkacağından lens kullanması mahsurlu olabilir.

- Hamilelikte lens takılabilirmi?
Evet takılabilir. Yanlız hamilelik döneminde göz numarasında değişme olabilir. Gerekirse lens değiştirilir.

- Makyaj yapılabilir mi?

Öncelikle lens takılır.Sonra makyaj yapılır.Yanlız göz kalemi kullanmak lense zarar verebilir.Makyaj temizliği lens çıkardıktan sonra yapılması uygundur.Ama lens çıkarılırken makyajla temas etmemelidir.

- Lens varken gözü kaşıyabilirmiyiz?
Hayır. Kaşıma esnasında lens yerinden kayabilir.

Sonuç olarak lens kullanmak özen ister. Göz doktorunun denetimi ve takibi gerekir. Altı ay ara ile bir şikayet olmasada muayene olmada fayda vardır. Uygun lens ve dikkatli olmak şartıyla yıllarca lens kullanmak mümkündür.

Kaynak: tekirdagyenihaber.com