Mavi Gözler Aslında Mavi Değil!
Mavi Gözler Aslında Optik Bir İllüzyon
Mavi Gözler Neden Gerçekte Mavi Değildir: Mavi Gözlerin Aslında Optik Bir İllüzyon Olmasının Şaşırtıcı Nedeni
Peki ya birinin gözlerindeki o delici mavilik aslında bir renk değil de bir ışık oyunuysa?
Bir çift mavi göze yakından baktığınızda, safir veya boyalı gökyüzü gibi pigmentle boyanmış bir şeye baktığınızı düşünebilirsiniz. Ama gerçek şu ki: mavi gözler aslında hiç de mavi değil. Optik bir yanılsamadırlar; pigmentle değil, ışığın saçılmasıyla oluşurlar.
Kahverengi gözlere baktığınızda, iriste yoğunlaşmış melanin (cilde ve saça renk veren pigment) görürsünüz. Melanin ışığı emer, bu yüzden kahverengi gözler koyu ve koyu görünür. Yeşil gözler, orta miktarda melanin ve lipokrom adı verilen sarımsı bir pigment içerir. Ela gözlerde melanin, ışığa bağlı olarak ton değiştirerek düzensiz bir dağılım gösterir.
Peki ya mavi gözler? Neredeyse hiç pigmentleri yok.
Işığın Hilesi
Bond Üniversitesi'nden Dr. Davinia Beaver, The Conversation'da "Mavi gözler çok az melanin içerir," diyor. "Mavi gözlerde, ışığın daha kısa dalga boyları (örneğin mavi), kırmızı veya sarı gibi daha uzun dalga boylarına göre daha etkili bir şekilde dağılır."
Bu saçılmaya Tyndall etkisi denir. Hava veya suyun rengi olmamasına rağmen gökyüzünün veya okyanusun mavi görünmesine neden olan aynı olgudur. İris, aslında ışığı büküp yansıtarak mavi dalga boylarının gözlerinize ulaşmasını sağlar. Renk gözde değil, ışığın kendisinde ve beynimizin retinamıza yansıdığında onu nasıl yorumladığıyla ilgilidir.
Bu, her mavi göz çiftinin aslında bir hile, fizik tarafından oynanan algısal bir el çabukluğu olduğu anlamına geliyor.
|
Göz Rengi |
Küresel Yaygınlık |
Neden |
İlginç Gerçekler |
|
Kahverengi |
Dünya çapında ~%70–80 (en yaygın) |
İriste yüksek melanin konsantrasyonu |
Afrika, Asya ve Güney Amerika'da en yaygın olanıdır; UV hasarına karşı bir miktar koruma sağlar. |
|
Mavi |
Dünya çapında ~%8–10 |
Çok az melanin; Tyndall etkisi kısa mavi dalga boylarını dağıtır |
Pigment bazlı değil, optik bir illüzyon; tüm mavi gözlü insanlar 6.000-10.000 yıl önce yaşamış tek bir ataya dayanıyor. |
|
Yeşil |
Dünya çapında ~%2 (en nadir doğal renk) |
Orta düzeyde melanin + ışık saçılması |
En nadir görülen "gerçek" göz rengi; Kuzey ve Orta Avrupa'da, özellikle İzlanda ve İrlanda'da yaygındır. |
|
Fındık |
Dünya çapında ~%5 |
Melanin dağılımının düzensiz olması, renk değiştiren bir mozaik oluşturur |
Işığa ve kıyafete bağlı olarak yeşil, kahverengi veya altın rengi görünebilir. |
|
Gri |
Dünya çapında %1'den az |
Çok az melanin; saçılma + iriste benzersiz kolajen yapısı |
Yeşilden bile daha nadirdir; bazı ışıklarda mavi, bazılarında ise gri görünür. |
|
Kehribar |
Dünya çapında ~%5 (genellikle fındıkla birlikte gruplandırılır) |
Yüksek düzeyde sarımsı lipokrom pigmenti + melanin |
Gözlere altın veya bakır ışıltısı verir; Asya ve Güney Amerika'da daha yaygındır. |
|
Heterokromi |
Son derece nadir |
Her gözde veya bir iriste farklı melanin seviyeleri |
Genetik olabileceği gibi, yaralanma veya hastalık sonucu da ortaya çıkabilir; en çok Mila Kunis ve Kate Bosworth'ta görülür. |
Tutunan Bir Mutasyon
Mavi gözlü olan herkes bu özelliği tek bir antik mutasyona dayandırabilir.
Kopenhag Üniversitesi'nden genetikçi Hans Eiberg, "Başlangıçta hepimizin gözleri kahverengiydi," diyor. "Ancak kromozomlarımızdaki OCA2 genini etkileyen genetik bir mutasyon, kelimenin tam anlamıyla kahverengi göz üretme yeteneğini kapatan bir 'anahtar'ın oluşmasına neden oldu."
Bu mutasyon 6.000 ila 10.000 yıl önce Avrupa'da ortaya çıktı. Bugün yaşayan her mavi gözlü insan, bu özelliği o atadan miras alıyor. Evrimsel açıdan bakıldığında, mavi gözler yepyeni bir şey; belki de kalabalıkta öne çıktığı için yaygınlaşan küçük bir genetik değişim.
Tyndall etkisi, Avrupa kökenli bebeklerin genellikle mavi veya gri gözlerle doğup büyüdükçe göz renginin değişmesini de açıklar. İrislerinde henüz çok fazla melanin yoktur, ancak yaşamın ilk birkaç yılında melanin birikerek bu gözleri yeşil veya kahverengiye çevirebilir.
Kaynak : www.zmescience.com
İlgili Galeriler
