İnsanların %40’ının gözleri tam yuvarlak değil! İşte net görememenizin sebebi

Dünya nüfusunun %40’ı, gözleri tam yuvarlak olmadığı için astigmatizma ile yaşıyor. Bu yaygın görme kusurunun nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini öğrenin.

Dünya nüfusunun yaklaşık %40’ı gibi siz de astigmatizmayla yaşıyor olabilirsiniz. Göz, bir kamera gibi çalışır: Ön yüzeyden (kornea) ışığı alır ve onu gözün arka kısmındaki “film”e (retina) odaklar.

Net bir görüntü elde edebilmek için, göz küresi ve tüm yüzeyleri (kornea, lens ve retina) belirli boyut ve şekil kriterlerine uygun olmalıdır.

Aksi takdirde, “kırma kusuru” olarak bilinen bulanık ve net olmayan bir görüş ortaya çıkar.

Astigmatizma (uh-STİG-muh-tiz-muh), göz yüzeylerinden bir veya daha fazlasının düzgün ve/veya yuvarlak olmamasıyla ortaya çıkan bir kırma kusurudur. Genelde ikiye ayrılır: düzenli ve düzensiz astigmatizma.

Düzenli astigmatizma en yaygın türdür. Genellikle korneanın şeklinin değişmesinden kaynaklanır. Yuvarlak yerine daha ovaldir; bir futbol topu ya da yumurta gibi. Neden bazı kişilerde düzenli astigmatizma geliştiğini tam olarak bilmiyoruz, ancak genetik faktörlerin rolü olduğu düşünülüyor.

Düzensiz astigmatizma daha nadirdir. Korneanın bir kısmı artık düzgün olmadığında (skarlaşma veya büyümeler sonucu), ya da şekli düzensiz/asimetrik biçimde değiştiğinde görülür. Örneğin, korneanın zamanla zayıflayıp koni biçimini almasına neden olan keratokonus gibi göz rahatsızlıkları, düzensiz astigmatizmaya yol açar.

Korneanın yuvarlak ya da düzgün olmaması durumunda, göze giren ışık retinada dağılır. Bu da bulanık ya da bozuk görüntüye, kontrast duyarlılığının azalmasına, gölgelenmelere veya çift görmeye ve parlak ışıklara karşı hassasiyete neden olabilir.

1727 yılında Sir Isaac Newton, düzensiz bir yüzeyin ışığın odaklanmasını nasıl etkileyebileceğine dair fiziksel ilkeleri tanımlayan ilk kişiydi. Ardından 1800’de, astigmatizması olan bilim insanı Thomas Young, bu durumun görmesini nasıl etkilediğini anlattı. 1825 yılında ise astronom Sir George Airy, gözlüklerini eğik takınca daha net gördüğünü fark etti. Bu keşif, astigmatizmayı düzeltmek için silindirik merceklerin kullanılmasını öneren ilk kişi olmasını sağladı. Bu mercekler günümüzde hâlâ kullanılmaktadır.

“Astigmatizma” terimi en son ortaya çıktı. 1846’da William Whewell tarafından icat edilen terim, Yunanca “a-” (“olmayan”) ve “stigma” (“nokta/leke”) kelimelerinden türetilmiştir. Anlamı “noktası olmayan”, yani net bir odak noktası olmayan görmeyi tanımlar.

Astigmatizma nasıl ölçülür?

Optometristler genellikle düzenli astigmatizmayı, farklı lensler kullanarak yapılan kırılma testleri sırasında tespit eder ve ölçer.

Düzensiz astigmatizmada ise çok küçük pürüzlü yüzeyler ya da çıkıntılar söz konusu olabilir. Bu nedenle korneal topografi gibi özel görüntüleme teknikleri gereklidir. Bu teknik, korneanın yerel çıkıntılarını ve düzensizliklerini gösteren 3 boyutlu bir harita oluşturur.

Astigmatım varsa ne bilmeliyim?

Astigmatizma her yaşta ortaya çıkabilir ancak yaşlandıkça görülme olasılığı artar.

Zamanla gelişebilir ve şiddeti değişebilir.

Hafif astigmatlarda görüşte herhangi bir problem fark edilmeyebilir. Ancak astigmatizmanın seviyesi arttıkça, görüş netliğini kaybeder. Bu da görme azalması, göz yorgunluğu veya baş ağrısına yol açabilir.

Astigmatizmanın düzeltilmesi, korneanın farklı eğriliklerini dengeleyerek ışığın retina üzerine doğru odaklanmasını sağlamayı amaçlar. Düzenli astigmatizma, her eğriliği telafi eden silindirik merceklerle düzeltilir. Bunlar gözlük ya da kontakt lens olarak reçete edilir.

Ortokeratoloji (ortho-k) de bir diğer seçenektir. Bu, gece boyunca takılan özel sert kontakt lenslerle korneanın geçici olarak yeniden şekillendirilmesini içerir. Böylece gündüzleri gözlüksüz olunabilir.

Düzensiz astigmatizma için, önce bu soruna neden olan altta yatan durumun tedavi edilmesi gerekir. Ancak net görüş için çoğu zaman, gözlük veya yumuşak lenslerin sağlayamadığı düzeltmeyi gerçekleştirebilen sert kontak lensler gereklidir.

Son çare olarak, kornea nakli gibi cerrahi işlemler de kullanılabilir. Bu işlem, hasarlı veya şekli bozulmuş korneayı değiştirmeyi ve düzensiz astigmatizmayı yönetmeyi amaçlar.

Kaynak: www.dogruhaber.com.tr