Sportif Amaçlı Gözlüklerin Camları Nasıl Olmalı?

Sportif amaçlar için kullanılacak çerçevelerin bombe açısının yüksek ve kullanılan camların yüksek bazlı olması genellikle bir avantajdır. Bombe açısı yüksek olduğu zaman gözlük yüzü daha iyi kapsayacak, görüş açısı daha geniş olacak, gözler UV ışınlarından, tozdan, yağmurdan veya rüzgardan daha iyi korunacaktır. Bombe açısı yüksek olan optik güneş gözlükleri de bu nedenlerden dolayı “düz” çerçeveli olanlardan daha koruyucu olmaktadırlar. Bombe açısı yüksek olan çerçeve üzerindeki camlar normal değerlerin dışında bir açı ile durduğundan, bakış açısı ile camların optik eksenleri çakışmamakta ve “Geleneksel “ teknoloji ile üretilen camlar kullanıldığı zaman istenilmeyen prizmatik etki ve ayrıca cam üzerindeki muhtelif noktalarda farklı görüntü deformasyonları oluşmaktadır. Cam üzerine uygulanacak olan prizma, sorunu kısmen çözse de, oluşan deformasyonların ortadan kaldırılabilmesi ve maksimum görüş konforu için camların mutlaka Kişiye Özel Freeform olarak üretilmesi tek çözüm yoludur.

Çerçeve bombe açısının 10 dereceden daha az olduğu durumlarda Geleneksel üretimle elde edilen camlarla genellikle “kabul edilebilir” toleranslarda optik güneş gözlükleri yapılabilmektedir. Fakat çerçeve bombe açısının daha yüksek olduğu durumlarda optimum görüntü kalitesi için mutlaka Kişiye Özel Freeform Tek Odaklı camlar tercih edilmelidir. Maksimum performans için, aynen Kişiye Özel Freeform Progresif camlarda olduğu gibi, sipariş anında, camların çapına ve bazına ek olarak, çerçeve bombe açısının, pantoskopik açının ve verteks mesafesinin mutlaka verilmesi gerekmektedir. Geleneksel teknoloji ile, bombe açısı yüksek olan çerçeveler için üretilen yüksek bazlı optik güneş camları , camların diyoptrisine ve çerçeve parametrelerine bağlı olarak değişik değerlerde sapma yapacaktır. Aşağıdaki örneklerde sapmanın boyutlarını görebilirsiniz:

Örnek 1:

Çerçeve bombesi 25 derece ve pantoskopik açısı 0 derece olan çerçeveye 1.5 indeks 8 baz ve diyoptrisi +5.00 sferik olan “Geleneksel” teknoloji ile üretilen camlar monte edildiği zaman , çapraz duruş nedeniyle bu camların göze olan etkisi +5.00 olmayacak, fakat +5.20+0.95 x 90 civarında olacaktır.

Örnek 2:

Çerçeve bombesi 20 derece ve pantoskopik açısı 0 derece olan çerçeveye 1.5 indeks 6 baz ve diyoptrisi -5.00 sferik olan “Geleneksel” teknoloji ile üretilen camlar monte edildiği zaman , çapraz duruş nedeniyle bu camların göze olan etkisi -5.00 olmayacak, fakat -5.20-0.70 x 90 civarında olacaktır.

Bombeli çerçevelere takılacak, geleneksel teknoloji ile üretilen yüksek bazlı Rx güneş camlarının asferik hammaddeden üretilmesi durumunda periferik alandaki görüş kalitesi daha düşük olacaktır.

Freeform olarak üretilen yüksek bazlı camlar:

Yukarıdaki birinci örnekteki çerçeveyi kullandığımız zaman ve göze +5.00 Diyoptrik etki hedeflediğimizde en iyi çözüm, camların Kişiye Özel Freeform olarak, “Referans” (Uzak bakış) noktalarındaki değerlerin aşağıdaki gibi üretilmesidir:

Sferik değer : +4.66

Silindir değer: -0.92

Aks : 90

Prizma : 0.39 Taban İçe

Bu camların, üretici firmanın vurduğu markürler dikkate alınarak progresif cam montajındaki hassaslıkta sağ ve sol olarak monte edilmesi gerekmektedir. Sağ-sol pupilla mesafelerine ve yüksekliklerine riayet etmek kullanıcı memnuniyeti açısından önemlidir.

Bombeli optik güneş camları ile ilgili diğer husus da konkav camların kenar kalınlıklarının, standart bombedekilerden daha fazla olmasıdır. Bu özellik hem geleneksel teknoloji , hem de freeform teknoloji ile üretilen camlar için geçerlidir. Örneğin, 1.5 index 5 Baz 70 mm çapındaki -2.50 sferik camın kenar kalınlığı 5.5 mm iken, aynı indeks ve çaptaki 8 Baz camın kenar kalınlığı 6.8 mm olur.

Optik güneş gözlüğünde Kişiye Özel Freeform camlar kullanılmayacaksa, minimum sorun için yapılması gereken, çerçeve bombe açısı daha küçük olan (daha düz) çerçevelerin tercihidir.

Optik güneş gözlüklerinde ve sportif amaçlı gözlüklerde aranması gereken diğer özellikler:

UV Koruması : Camların UVA ve UVB absorbsiyonu %100 olmalıdır. 1.5 ve 1.56 indeks dışındaki tüm hammaddeler bu kritere az veya çok uymaktadır. 1.5 indeks organik camlara ise, özel bir işlemle UV400 özelliği kazandırılabilmektedir. UV absorbsiyonu yetersiz olan (örneğin 1.5 indeks) camların daha koyu olarak boyanması, onların UV geçirgenliğinde kayda değer bir azaltma sağlamamaktadır. Güneş gözlüklerinde ve hatta beyaz camlarda UV420 özellikli materyellerin kullanılması, gözlerin zararlı ışınlardan korunmasında daha etkilidir.

Mavi Işık Koruması: Özellikle aile geçmişinde Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (AMD) olanların , henüz gelişme çağında olan çocukların (göz mercekleri tansparan olduğundan) ve özellikle katarakt ameliyatı geçirmiş kişilerin , 415-455 nm bandındaki güneş ışınlarını absorbe eden güneş gözlüğü kullanmaları tavsiye edilmektedir. Turuncu, kırmızı ve kahverengi olan güneş gözlüklerinin Mavi Işık koruması genellikle füme ve yeşil renkli olanlardan daha yüksek olur. Bu renk boyamaların UV420 özellikli materyele yapılması durumunda gözlerin korunması daha etkili olur.

Esneklik ve Kırılmazlık: Sportif amaçlı gözlükte aranan en önemli özelliklerden birisi de darbelere karşı dayanıklı olmasıdır. 1.56 ve 1.74 dışındaki tüm hammaddeler oldukça esnektirler ve daha zor kırılırlar. Kırılmazlığın çok önemli olduğu durumda ilk tercih Trivex olmalıdır. Polikarbonat da çok dayanıklı bir materyel olmasına rağmen Rx polikarbonat camların boyanması sorunludur. 1.61 ve 1.67 indeks materyeller de kırılmalara karşı oldukça dayanıklıdır.

Görüntü kalitesi: Abbe değeri daha yüksek olan camların verdiği görüntü kalitesi her zaman daha yüksek olmaktadır. Oldukça yüksek Abbe Değeri (ve kırılmazlık özelliği) nedeniyle sportif amaçlı gözlüklerde Trivex hammadde her zaman önerilebilir.

Muhtelif hammaddeler yukarıdaki 4 kritere göre değerlendirildiği zaman, özellikle sportif amaçlı gözlüklerde en uygun materyelin Trivex olduğu görülmektedir. Trivex’i takip eden en uygun camlar sırası ile Polikarbonat (boyama olmayacaksa), modifiye edilmiş 1.61 indeks MR8 hammaddeden üretilen “Defence”, 1.61 indeks normal MR8 ile MR7 ve MR10 hammaddelerden üretilen 1.67 indeks organik camlardır.

Polikarbonat hariç yukarıdaki materyallerin tümü boyanabilmekte ve ayrıca yukarıdakilerin tümü polarize olarak da üretilmektedir. Özellikle su sporlarında polarize camlar birinci tercih olmalıdır. Daha fazla ışık koruması için boyanmış camlara ve polarize olanlara ayna kaplama yapılabilir. Sportif amaçlı gözlüklere ve optik güneş gözlüklerine içten A.R. yapılması da gözlüklerin performansını artıran bir etkendir.

Spor yaparken kullanılacak gözlüklerin cam renkleri ortama ve ortamın aydınlatılmasına da bağlı olup değişik sportif faaliyetler için önerilen ideal cam renklerini şöyle özetleyebiliriz:

• Bisiklet, avcılık, atıcılık, buz sporları, kayak, basketbol, hendbol, tenis gibi sporlar için ideal gözlükler, camları SARI veya TURUNCU renkli olanlardır.
• Bisiklet, olta ile balık avı, avcılık, atıcılık, buz sporları, kayak ve su sporları için TURUNCU, PEMBE ve KIRMIZI camlı güneş gözlükleri de uygun renkli olanlardır.
• Bisiklet, olta ile balık avı (özellikle yosun veya bitki örtülü sularda) , golf, avcılık, kayak ve su sporlarında KOYU TURUNCU, BAKIR RENGİ veya KAHVERENGİ camlı güneş gözlüklerinin kullanımı önerilmektedir.
• Golf için önerilen diğer uygun renk de YEŞİL camlardır.
• FÜME camlı güneş gözlükleri de ışıklı dış ortamlarda tüm sportif faaliyetler için önerilebilecek güneş gözlükleridir.