Retina Hastalıklarında Kök Hücre Tedavisi: Geleceğin Umudu

Retina ve Önemi

Retina, gözün arka tabakasında bulunan ve görme için hayati rol oynayan ışığa duyarlı hücrelerden (fotoreseptörler: rod ve kon hücreleri) oluşan tabakadır. Retina hasarı, görme kaybının en önemli nedenlerinden biridir.

Hangi Retina Hastalıklarında Kök Hücre Tedavisi Araştırılıyor?

1. Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (Age-Related Macular Degeneration – AMD)

• Retina merkezindeki makula bölgesi bozulur.
• Özellikle kuru tip AMD için kök hücre tedavileri umut vermektedir.
• Retinal Pigment Epitel (RPE) hücrelerinin kök hücrelerden elde edilip yerine konması, görme fonksiyonunu korumayı hedefler.

2. Retinitis Pigmentosa (RP)

• Genetik geçişli bir retina hastalığıdır.
• Fotoreseptör hücrelerinin ilerleyici kaybıyla körlüğe kadar gidebilir.
• Kök hücre araştırmaları, kaybolan fotoreseptörlerin yerine yenilerinin oluşturulmasına odaklanmaktadır.

3. Diyabetik Retinopati

• Diyabet nedeniyle retina damarları hasar görür.
• Kök hücrelerin, hem damar onarımında hem de retina hücrelerini korumada faydalı olabileceği düşünülmektedir.

4. Diğer Kalıtsal Retina Hastalıkları

• Stargardt hastalığı
• Leber konjenital amarozisi (Leber’s Congenital Amaurosis)
• Cone-rod distrofi

Bu nadir hastalıklarda da kök hücre tedavileri üzerine klinik araştırmalar devam etmektedir.

Kök Hücre Tedavisi Nasıl Çalışıyor?

• Embriyonik kök hücreler veya indüklenmiş pluripotent kök hücreler (iPSC) kullanılarak retina pigment epitel hücreleri üretilebiliyor.
• Bu hücreler, retina altına enjekte edilerek hasarlı tabakanın onarılması amaçlanıyor.
• Bazı klinik çalışmalar, bu yöntemin güvenli ve kısmi görme kazanımı sağlayabileceğini göstermiştir.

Günümüzde Durum

• ABD, İngiltere, Japonya gibi ülkelerde çok sayıda klinik çalışma (clinical trial) yürütülüyor.
• Henüz rutin tedaviye geçmiş bir yöntem yok, ancak faz II ve faz III aşamasına gelmiş araştırmalar mevcut.
• Özellikle kuru tip makula dejenerasyonu için yapılan çalışmalardan umut verici sonuçlar yayınlandı.

Avantajları

• Hasarlı retina dokusunu yenileme potansiyeli vardır.
• Görme kaybının ilerlemesini yavaşlatabilir.
• İleri evre hastalar için yeni bir seçenek olabilir.

Makula dejenerasyonu, retinitis pigmentosa ve diyabetik retinopatide kök hücre çalışmaları devam ediyor ve tedavi için hastalara umut veriyor.

Kaynak: www.kaskaloglu.com