Gözlük Camlarında Fireyi Nasıl Önleyebiliriz?

Anti-Refle kaplamalı camların, polikarbonat ve polarize gibi bazı camların işçiliğinde oluşan fireyi nasıl minimuma indirebiliriz?

Anti-refle kaplamanın toplam kalınlığı (sert kaplama dahil) 3 mikron civarındadır. En alt katman “Hard coat” (Sert kaplama) Anti-refle kaplamaya temel teşkil etmekte olup, cam benzeri bir yapıdadır. Çok ince olması nedeniyle, camların işçiliği dikkatlice yapılmadığı zaman (montaj çok sıkı ise veya camlar bükülerek takılmışsa), sert kaplamanın her zaman çatlama riski vardır. Aşırı ısıya maruz kalan Anti-refle kaplamalı camların da, camın hammaddesinin, sert kaplamanın ve Anti-refle katmanların genleşme farkından dolayı çatlama riski yüksektir. Anti-refle kaplamalı camların kullanımı, kesimi ve montajında şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Kozmetik ürünler, aseton, alkol, amonyak, tiner, tuz ruhu, klorak vs. gibi kimyasal maddelerle temas, A.R. kaplamalı organik camları bozabilir.
• Aşırı sıcağa maruz kalan, örneğin otomobil cam önü panelde bırakılan veya gözlük ayarlanırken ısıtılan A.R. kaplamalı organik camların kaplamasının çatlama riski çok büyüktür. Gölgedeki ısının 35C olduğu bir günde güneş altında bırakılan araba içerisindeki ısı 85C’ye kadar yükselmektedir. 85C ısı Anti-refle kaplamalı camın kaplamasını kolayca çatlatabilmektedir.
• Çerçeveye çok sıkı olarak monte edilen veya çerçeve bombesi ile cam bombesinin farklı olduğu durumlarda camların zorla bükülüp takıldığı özellikle metal ve nilör gözlüklerde bilhassa küçük numara konveks ve konkav camların kaplamaları çatlamaya karşı risk altındadır. Çerçevenin bombesi camın bombesine göre ayarlanmalı, kesinlikle bunun tersi yapılmamalıdır.
• A.R. kaplamalı cam işçiliği yaparken makinenin sıkma basıncı ve taş basıncı düşük olmalı. Camları keserken, makine menüsünden “Fragile” veya “Narin” seçilmeli. Aksi takdirde aşırı baskıdan dolayı kaplamada çatlaklar oluşabilir.
• Makinenin kesme taşları fazla yıpranmış ise, kesim esnasında cam zorlanıp kaplamada çatlaklar oluşabilir.
• Bloklama yapılırken çerçeve şekline uygun ve mümkün olan en büyük ölçülerdeki ped ve blok vantuzu kullanılmalıdır. Bu şekilde cama yapışma daha iyi olacak ve kesim esnasında cam esnemeyecektir. Ayrıca camı tutan vantuz ve keçenin eş ölçülerde olması gerekmektedir.
• Camlar çok sıkı ise ve bir de gözlük çok aşırı sıcakta kalmışsa, çatlama daha kolay olur.
• Kesimden sonra, camın ön yüzeyine yapıştırılmış olan ped çekerek değil de döndürerek çıkarılmalı. Bunun nedeni, ince olan camın esnemesini önlemektir.
• Firmaların Super Hidrofobik kaplamalı camlarla gönderdiği pedler kesim esnasında kaymaları önleyecek şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Super Hidrofobik kaplamalı camların kesiminde sadece bu pedler ve sadece bir kez kullanılmalıdır. Görünüş bakımından benzer olan diğer pedlerin kullanılması sakıncalı olabilir.
• Super Hidrofobik kaplamalı camları keserken otomatik makinenizde cam sıkma basıncının daha yüksek fakat taş basıncının daha düşük olması gerekmektedir. Tüm tedbirlere rağmen “sıkma basıncı” ve “taş basıncı” iyi ayarlanamayan bazı eski tip makinelerde kesim esnasında kaymalar olabilir. Camlar mutlaka bu tip makinelerde kesilecekse, kayma olmaması için Super Hidrofobik kaplamalı camlar yerine “Normal Hidrofobik” kaplamalı camların kullanılması tavsiye edilir.
• Titreşimli ultrasonik temizleme makinelerinde titreşimler ve su içerisindeki kimyasal maddeler A.R. kaplamaya zarar verebilir.

POLİKARBONAT ve TRIVEX gibi camların işçiliklerinde ek olarak şu tedbirler alınmalıdır:

• Makinenizde hem polikarbonat hem de normal organik cam kesme diski bulunmalıdır.
• Kesim esnasında cama aşırı sıkma basıncı uygulamayınız; taş basıncı da fazla olmamalıdır.
• Polikarbonat ve Trivex camı her zaman susuz olarak kesiniz, nilor kanalını da susuz olarak açınız. Makinenizde özel “Trivex” kesme programı yoksa, Trivex camları polikarbonat programında kesebilirsiniz. Polikarbonat ve Trivex cam kesiminde su sadece kanalın oluşturulduğu aşamanın sonunda ve cam kenarları parlatılacağı zaman kullanılır.
• Polikarbonat camlarda deliklerin açılmasında şu kurallara uyulduğu takdirde camların deliklerden kırılma ihtimali iyice azalacaktır:

1. Matkap ucu keskin, dönüş hızı ve delme basıncı düşük olmalıdır. Kalın camları birkaç aşamada deliniz. Duraklayınca, matkap ucunu ters döndürerek talaşı delikten çıkarınız ve delmeye ondan sonra devam ediniz. Bu yapılmadığı zaman talaş nedeniyle oluşacak ısı deliklerde mikro çatlaklar oluşturup camların daha kolay kırılmasına neden olabilecektir.
2. Delikler açıldıktan sonra, aynen kesilen camların kenarlarının pahlanmasına benzer şekilde deliklerin çevresinin düzeltilmesi ve keskinliğinin giderilmesi, camların deliklerden kırılmasına karşı ekstra dayanıklılık sağlıyacaktır. Faset çerçeve vidalı ise deliklere mutlaka plastik contalar yerleştirilmelidir.

• Polikarbonat camların temizliğinde kesinlikle aseton kullanılmamalıdır.

POLARİZE camların işçiliğinde ve kullanımında da şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Polarize camlar nilör çerçevelere takılırken bu camların kesinlikle aradaki polarize film üzerinden yarılmaması gerekmektedir.
• Kapalı çerçevelere takılan polarize camlar traşlanırken oluşturulan sırt, polarize film ile çakıştırılmamalıdır.
• Cam ölçüleri ve şekli, çerçeve ölçülerine ve şekline birebir uymalıdır. Çerçevenin bombesi camın bombesine göre ayarlanmalı, kesinlikle bunun tersi yapılmamalıdır. Aşırı baskıdan dolayı eğrilen polarize camlar polarize özelliğini kısmen yitirip cisimlerin renklerinde sapma yapabilirler. Ayrıca aşırı baskı altındaki polarize camın katmanları birbirinden ayrılabilir.
• İnce kenarlı polarize camlarda çerçevenin baskısı nedeniyle camların kenarlarında oluşan “Double Refraction” olgusu nedeniyle görüntüde sorun yaşanabilir. Bu sorunu minimum düzeye indirebilmek için minimum kenar kalınlığının 1.5 mm’den daha az olmaması önerilmektedir.
• LCD ekranlar ışığı polarize ettiğinden, arabanın, uçağın veya herhangi bir aracın veya makinenin üzerindeki LCD ekranların polarizasyon aksları, polarize gözlük camlarının polarizasyon aksına dik olduğu zaman, polarize camların bir özelliği olarak, ekrandaki görüntü kaybolmaktadır. Bu nedenle, kesintisiz net görüşün hayati önem taşıdığı durumlarda polarize gözlük kullanımında dikkatli olunması gerekmektedir. Kayak sporu yapan kişiler de, özellikle bazı iniş parkurlarında ışık yansıması nedeniyle oluşan polarizasyon nedeniyle tehlike oluşturabilecek görüş yanılması yaşayabilirler. Kullanıcıların bu konuda uyarılması yararlı olur.
• Polarize camların temizliğinde aseton kullanılmamalıdır.

Kaynak: Akay Optik arşiv